Toen ik haar verbaasd zei dat ik haar in het vuur van het gesprek toch ook regelmatig aanraakte, was dat toch weer iets anders, vond ze. Ik was een uitzondering. En haar man dan? Nee, daar speelde het natuurlijk ook niet.
Aanraken. Het zit niet zo in onze cultuur, mensen die elkaar tijdens het gesprek bij de arm pakken, elkaars hand aanraken en vast willen houden. Nee, dat is al gauw te intiem. Veel mensen voelen zich onhandig als een ander op deze manier het gesprek een fysiek tintje geeft. Waarom eigenlijk?
Wat is het, dat aanraken, wat betekent het eigenlijk? Ik spreek uit ervaring, ik ga met mensen om uit andere culturen, warmbloediger volk. Zij vinden het volstrekt normaal om een woordelijk contact te begeleiden met een lichamelijk contact. Zowel mannen als vrouwen, dat maakt niet uit. Wat zij doen ervaar ik als heel mooi, zij komen door hun aanrakingen dichterbij. Dat is ook wat ze willen, dichterbij komen, het contact een extra dimensie geven.
Als je met aanraken bent opgevoed, tja, dan weet je niet beter, dan ervaar je het als volstrekt normaal. Maar in veel opvoedingen wordt er geen aandacht aan geschonken. Het is er gewoon niet. En misschien is er bij je ouders zelfs wel een bepaalde weerzin geweest tegen dat gedrag. Ook dat komt voor. Als je dan als volwassene in het vuur van het gesprek door een vriend of vriendin regelmatig wordt aangeraakt, tja, dat is slikken...
Het kan ook fout worden uitgelegd, mannen en vrouwen die je tijdens een gesprek vaak aanraken zijn op iets uit. Dat zou soms zo kunnen zijn, maar in bijna alle gevallen is dat niet zo, maar als je dat zo voelt... Lastig en pijnlijk.
Aanraken als gebaar zegt iets. Ik mag jou, ik vind jou aardig. Jij bent leuk, ik vind je van belang. Ik wil met je delen, ik voel je goed aan, ik voel me vertrouwd. Al bij het eerste gesprek dat je met iemand voert kan het gebeuren. Contact in een sneltreinvaart. Je woorden, je gedrag, je uitstraling komen bij je gesprekspartner zo positief binnen dat die de behoefte heeft om dat gevoel te bestendigen. Zonder woorden. Als je vervolgens door je houding te kennen geeft daar geen prijs op te stellen dat neemt de diepte van het gesprek waarschijnlijk af. Als jij degene bent die het initiatief tot aanraken neemt heb je dat stellig wel eens ervaren.
Het meest waardevolle van aanraken is het wel overdragen van energie, dunkt mij. Het letterlijk verbinden met elkaar, twee geesten die elkaar voeden met energie. Ik heb een prachtige ervaring uit Zuid-Afrika meegenomen. Op weg met de auto naar zee met een zwarte moeder met haar drie zoontjes. Geboren en opgevoed in een township, dus een dagje naar zee is een bijna once-in-your-life-ervaring. Het jongetje van vier zat op mijn schoot parmantig om zich heen te kijken. Tjee, in een auto zitten, naar zee, wat gebeurt er toch allemaal... Uiteindelijk begon hij te knikkebollen en viel in slaap. Een half uur heeft hij zo tegen me aangelegen. Dat kleine zwarte kind, ik als grote blanke man, elkaar nog nooit gezien en nu al deze volstrekte vertrouwdheid en overgave. Ik voelde het tot in het diepst van mijn wezen, verbonden energieën. Ontroerend en bijzonder. Nu, een half jaar later put ik er nog steeds uit...
Ik heb makkelijk praten, ik ben zelf een aanraker en ben er dol op om aangeraakt te worden. Heb jij dat ook? Of juist niet? Hoe doen wij tegenwoordig in Nederland, nu er zoveel mensen uit andere culturen ons leven delen? Is het nu anders dan vroeger? Ik ben heel benieuwd naar je kijk op ‘aanraken’.
Jan Jaap van Hoeckel