De vriendin luisterde gewillig, haar gezicht een en al medeleven en bezorgdheid. Het gaat niet goed met je, hé? Nee, beaamde Mary, haar blik op onweer. Maar joh, je moet eens wat positiever zijn. Je moet gewoon positief leven, dat doe ik ook, echt daar word je een stuk gelukkiger van.
Dat was tegen het zere been. Hoezo positief leven? Mijn kind ligt in het ziekenhuis, oh, zó enig! Mijn man dadelijk werkeloos, hahaha, geeft niks hoor, toch leuk, lekker niksdoen? Wat is daar nou voor positiefs aan? Het gesprek verloor alle spontaniteit, de vriendin sputterde nog wat tegen maar wist hier toch niet veel tegenin te brengen. Ja, het is wel vervelend voor je, nou sterkte ermee hé. De honden waren blij dat ze weer door konden...
Positief leven. Geluksgoeroes hebben er de mond vol van. Als je je niet gelukkig voelt, als je van alles overkomt, als je baalt van dingen, niet doen! Positief leven, dat is het ware geluk. Maar hoe moet dat dan als je in de shit zit, als je pijn voelt of verdrietig bent. Hoe kun je dan van het ene op het andere moment de knop omzetten? Net doen of er niets aan de hand is? En je dan ineens weer leuk voelen... hoe doe je dat?
Het is geen wonder dat veel mensen niet zoveel ophebben met wat Van Kooten en De Bie zo treffend noemden ‘positivo’s’. Positief leven lijkt wel een ontkenning van de realiteit. Leven is leuk en leven is niet leuk, het is beide waar en daar moeten we het mee doen. Niemand ontsnapt aan pijn en verdriet, veel omstandigheden dringen zich aan je op, niemand vraagt om een lekke band, om ontslagen te worden, om een gehandicapt kind. Het overkomt je en vaak heb je alle reden om je verschrikkelijk te voelen.
Geluk is niet ‘positief leven’ in de zin dat je jezelf een vrolijk tralala-leven kunt aanmeten. Mijn definitie van geluk luidt: het besef dat je knoppen hebt en dat je in staat bent ze te bedienen. Dat geluk staat los van je gevoelens van alledag. Het gaat om bewustzijn, dus ook om de wetenschap dat je leven gevuld is met de meest uiteenlopende gevoelens en emoties en dat je daarmee hebt te dealen. En dat je die vooral niet moet ontkennen of wegduwen...
Als je kind in het ziekenhuis belandt is het logisch dat je je rot voelt. Ben je je bewust van dat gevoel, besef je waarom je je zo voelt en accepteer je dat ten volle? Of ligt het als een deken over je heen waardoor je het gevoel krijgt dat je er nooit meer onderuit komt? In dat geval ben je echt de klos en moet je je wel ongelukkig voelen. In het eerste geval staat je knop heel bewust op pijn en verdriet. Hij staat daar omdat je dat, gezien de omstandigheden wilt. En hij staat daar ook zolang jij dat wilt.
Dus de welgemeende raad van anderen dat je verdriet op een bepaald moment wel zo’n beetje over zou mogen zijn, is weliswaar goedbedoeld maar ziet voorbij aan jouw vrijheid om dat zelf te bepalen. Het zijn jou knoppen en jij zet ze om als jij de tijd rijp acht. Dat geldt in alle gevallen zo.
Dat besef, die houding dat jij de stuurman bent van je eigen leven, dat jij en jij alleen je knoppen bedient, dát is pas een positieve instelling. Hoe gelukkig kun je zijn...
Jan Jaap van Hoeckel