Nogmaals, het is fijn dat je je bewust bent van je gezondheid en dat je daar blij mee bent. Maar je kent ongetwijfeld voorbeelden van mensen die niet gezond zijn en zich toch happy voelen. Dat is niet zo raar als je de definitie van geluk kent: geluk is het besef dat je knoppen hebt en dat je in staat bent ze te bedienen. Dat besef en die vaardigheid is niet het exclusieve recht van gezonde mensen. Iedereen kan gelukkig zijn. Iedereen is in staat om het stuur van zijn leven in eigen hand te houden, zelf te bepalen hoe zijn schip vaart. Ook zieke mensen.

Het is waar, je omstandigheden, daar heb je niet altijd iets over te zeggen. Er kan je van alles overkomen zonder dat je daar iets aan kunt doen. Wat je wel zelf bepaalt is hoe je met die omstandigheden omgaat. Hoe je je voelt, hoe je je gedraagt. Dat is aan jezelf. Gelukkige mensen begrijpen dat en kunnen dat ook. En je hoort mij niet zeggen dat dat gemakkelijk is. Integendeel. Het is bijvoorbeeld  gemakkelijker om te foeteren op een automobilist die net iets te scherp inhaalt, waardoor je op je rem moet trappen, dan om te denken, ach, hij heeft haast kennelijk, zo doen jonge mensen soms, niks aan de hand. Als je iets ergs overkomt is het gemakkelijker om je hoofd te laten hangen dan je met opgeheven hoofd door de shit te worstelen.

Onlangs heb ik wel iets heel bijzonders meegemaakt. Dat heeft me nog eens gesterkt in de gedachte dat geluk niet wordt bepaald door omstandigheden maar slechts door de manier waarop je ermee omgaat. Een dierbare vriendin belde me met een slecht bericht. Haar broer Jeroen, vriend en trouwe lezer van mijn columns, was ernstig ziek. Zo ernstig dat hij binnen twee weken zou overlijden. De ziekte had hem tijdens een verblijf in Sri Lanka overvallen, na een operatie daar was hij was naar Nederland gekomen waar hij het bericht kreeg dat er niets meer aan te doen was. Dat werd hier door een arts nog eens bevestigd. Mijn vriendin vertelde me uitgebreid hoe het nu met hem ging, hoe hij zich voelde en wat hij wel en niet wilde. Hij had geen behoefte om allerlei mensen te zien, alleen zijn familie en zijn meest close vrienden. Wel wilde hij graag dat ik met hem belde. Ik schrok. Maar dat was vooral omdat ik het nauwelijks kon geloven dat hij dat wilde. Ja, dat wil hij erg graag, verzekerde mijn vriendin mij.

Twee dagen later heb ik hem gebeld. Het voelde direct vertrouwd en ondanks het feit dat het soms lastig is met mensen te praten die doodgaan, was dat in dit geval helemaal niet zo. We hebben uitvoerig met elkaar gesproken, het was vooral ongelooflijk en ontroerend. Ja, ik had er liever nog vijfentwintig jaar bij gehad, maar dat is dus niet zo. Nu gaat het stoppen. En ik zal je wat vertellen, ik ben in mijn leven niet zo gelukkig geweest als ik nu ben. Ik voel me ontspannen en vredig. Ik krijg de tijd om met iedereen te praten van wie ik afscheid wil nemen. Ik word erg goed verzorgd en heb de tijd om dingen te regelen en dat is inmiddels achter de rug, precies zoals ik het wil. Ik laat alles goed achter en heb een fijn leven gehad. Echt, ik ben erg gelukkig!

Het was zwaar om het gesprek te beëindigen en nu ik dit schrijf voel ik de emotie weer opspelen. Dierbare Jeroen. Zó prachtig hoe hij afscheid van zijn leven nam. Zó prachtig dat hij kon zeggen dat hij een gelukkig mens was en dat zelfs deze ultieme omstandigheid hem niet van de wijs bracht. En ik weet hoe gemeend het was, zo kennen we elkaar. Mijn vriendin heeft mij en andere betrokkenen per mail op de hoogte gehouden van het verloop van de ziekte. Op de dag van zijn overlijden schreef ze daarover:

Hij bleef met die blije, opgetogen blik naar ons allen kijken. Veertien paar ogen probeerden hem met alle liefde die we in ons hadden, vast te houden en niet veel later bevroor de gelukkige glimlach op z'n gezicht. En toen ervaarde ik, weer, dat het fysieke lijntje tussen dood en leven zo klein is en emotioneel zo allesomvattend. Ik heb Jeroen zelden zo blij en opgetogen gezien en dat bleef tot de laatste hartslag. Ik voel me bevoorrecht dat ik erbij mocht zijn om hem op deze warme, liefdevolle en ontspannen manier uitgeleide te doen op het moment dat hij het leven verliet.

Jeroen, prachtig en gelukkig mens. Mooi voorbeeld voor velen, voor mij en nu hopelijk ook voor jou. Ik mis hem, maar draag hem voorgoed met me mee.

Jan Jaap