Ik weet dat mijn kijk op geluk soms weerstand oproept. Veel mensen vinden dat, als je iets vervelends meemaakt, je niet kunt zeggen dat je gelukkig bent. Je kunt bijvoorbeeld niet verdrietig zijn en gelukkig tegelijkertijd. Mag ik even dwars zijn? Nou en of dat kan! Heel zeker. De omstandigheden die ik hiervoor schets maken een mens nauwelijks of niet ongelukkig. Geen enkel omstandigheid doet dat. Dat is overigens geen uitvinding van mij, dat is uitvoerig wetenschappelijk onderzocht en aangetoond.

Omstandigheden bepalen slechts voor 10% ons geluk, meer niet, dat is dus praktisch te verwaarlozen. De helft van ons geluk wordt bepaald door onze genen, dat kun je dus niet beïnvloeden. Maar 40 % wordt bepaald door je houding, door je denken en doen, door het heel gewone leven van alledag, door de manier waarop je met alles omgaat. Als het gaat om de onprettige omstandigheden die ik hiervoor heb genoemd dan zijn het niet zozeer die problemen die je dwars zitten maar vooral de manier waarop je ermee omgaat. Of niet mee omgaat. Daar wringt de schoen.

Je bent gelukkig als je in staat bent om te gaan met alles wat er in je leven op je pad komt. Wie mij en mijn boeken kent weet hoe ik geluk definieer: het besef dat je knoppen hebt en dat je in staat bent ze te bedienen. Daar zit het geheim van duurzaam geluk. Dat heeft onder andere alles te maken met je bewustzijn. Wat er ook gebeurt, wees je er bewust van. Je buurman is kwaad is omdat een grote boom in jouw tuin te veel schaduw in die van hem geeft. Waarschijnlijk is hij niet eens kwaad om die reden. Maar is hij kwaad omdat hij op zijn vraag of jij er misschien iets aan zou willen doen, nul op het rekest krijgt. Of misschien heb je hem wel gezegd dat hij niet moet zeuren.  Tja, dan heb je een conflict waar je niet uitkomt. Nu kun je wel redeneren dat die boom er al zolang staat en dat de buurman dus inderdaad een zeurpiet is, maar daarmee heb je geen enkele bijdrage geleverd aan het oplossen van het probleem. De buurman heeft een probleem, denk je, ik niet! Maar de sfeer is wel kapot. En blijft kapot. En dat is een gemene kras door je geluk.

Onwrikbare standpunten staan een gelukkig leven in de weg. Elasticiteit en geluk zijn twee handen op één buik. We hebben allemaal te maken met anderen, in onze relatie, in ons gezin, in onze vriendenkring, in ons sociale leven. Een prettig leven bereik je slechts door naar elkaar te luisteren, door je van elkaar iets aan te trekken, door na te denken, je te verdiepen in de kijk van de ander en bewust te zoeken naar een oplossing. Wat het probleem ook is. Als iemand waar je op een of andere manier een verbinding mee hebt een probleem heeft dat jou aangaat, heb jij ook een probleem, of je dat nu wilt of niet.

Omgaan met problemen, het zou eigenlijk een vak moeten zijn op basis- en middelbare scholen. Kunnen omgaan met zorgen en problemen is van wezenlijk belang voor je leven en je geluk. Overigens is het kunnen omgaan met plezierige dingen ook niet voor iedereen weggelegd. Ook dat moet geleerd worden. Dankjewel zeggen, zeggen dat je iemand lief vindt, intens kunnen genieten van mooie dingen, je tranen de vrije loop laten van geluk. Moeilijk hoor.

Als je je leven kunt hanteren, wat er ook gebeurt, leuk en niet leuk, als je dat werkelijk kunt, dan kun je oprecht zeggen dat je een gelukkig mens bent. Ook als er zich dan iets voordoet wat je misschien tijdelijk van je stuk brengt, iets naars, iets pijnlijks, iets verdrietigs, dan weet je dat er werk aan de winkel is. Zeker. Maar je geluk blijft onaangetast. In eerste instantie zet je bewust je knop op pijn, verdriet of je verongelijkt voelen. Daar heb je dan ook alle reden toe. En uiteindelijk ga je aan de slag met dat wat er op je bord is gekomen. Als het mogelijk is streef je naar een oplossing. En als dat niet kan, streef je ernaar het een plek in je leven te geven, om er in evenwicht mee te leven. Zo zet je je knop weer om in de goede stand. Dat is wat gelukkige mensen kunnen…

Jan Jaap